Prestijli üniversitelerin affiliye oldukları hastaneler nasıl değerlendirilmelidir?

Bu yazıyı blog sitemize ekledik...
www.blog.usmer.org/2011/11/prestijli-uni...egerlendirilmelidir/

Konuyu bazı temel noktaları açıklayarak yanıtlayalım.

ABD'deki üniversite hastanesi sistemi Türkiye'deki sisteme göre oldukça farklıdır. Türkiye'de 2011 yılı itibariyle İstanbul Üniversitesi hariç tüm tıp fakültelerinin bir tek üniversite hastanesi vardır. (yeni örnekleri çıkmışsa da benim haberim yok)

ABD'de hastane ve üniversite ilişkileri Türkiye'ye göre çok farklıdır. ABD'de Türkiye'deki modele uyan sistem daha çok devlet (state funded) üniversitelerinde görülse de (örnek University of Maryland) , genellikle üniversiteler kendi seçtikleri hastane ile affiliye olmaya karar verir. Özetle, üniversite ve bağlı bulunduğu tıp fakültesi kendini kanıtlamış bir hastaneye gider ve "size öğrencilerimizi yollayabilir miyiz" diyerek affiliyasyonu başlatır. Bu affiliyasyon, o hastaneye "akademik" bir nitelik kazanırırken aynı zamanda o hastanede çalışan tüm uzman hekimlere de üniversite rütbeleri verir. (instructor, assistant professor vb gibi)

ABD'de bu tip sistemlerin en bilineni Harvard TıP sistemidir. Harvard tıp fakültesine ait hiçbir hastane yoktur. Bunun yerine Harvard Tıp Fakültesi, ismini kullanarak çevresindeki tüm hastanelerle affiliye olmuştur. Örnekler, Massachusetts General Hospital, Brigham & Women's Hospital (eski Peter Bent Brigham Hospital ile Women's Hospital'ın birleşimi), Beth Israel Deaconess Medical Center, Children's Hospital Boston, Cambridge Hospital, Mclean Hospital, South Shore VA system vb gibi. Bu hastanelerin birbirleri ile hiçbir tarihsel ilişkileri olmamasına rağmen, Harvard Tıp Fakültesi'nin bu hastanelere verdiği "isim" desteği ile hepsi "harvard" olmuştur. Bu model Türkiye'deki ve Avrupa ülkelerindeki modele tam ters bir modeldir. Bizdeki modelde yukarıda anlattığım üzere bir üniversite vardır ve onun eğitim hastanesi vardır. Diğer değişle, önce üniversite vardır, hastane sonra kurulur. ABD'deki sistemde önce hastane vardır, tıp fakültesi onunla sonradan "çıkarına uygunsa" affiliye olur.

Bu tip model, halen ABD'de yaygınlaşan sağlık kartellerinin dayatması ile uygulanan modeldir. Harvard sisteminin patronu "partners healthcare", Johns Hopkins sisteminin patronu şirket modeli "johns hopkins medicine", ABD'deki en büyük iki sağlık devi olan Mayo ve Cleveland sağlık sistemleri de sırasıyla, Mayo Clinic Health System, Cleveland Clinic Health System (CCHS) 'dir. Bu dev sağlık kartelleri akademileri ve tıp fakültelerini kapital ilkeler çerçevesinde pazarlayarak daha çok para kazanmak için türlü modeller icat etmektedirler. Bu kapitallerden bazıları tek başlarına Avrupa'daki bazı ülkelerden bile daha güçlü ekonomik etki gücüne sahiptir.

Bu bilgiler ışığında şu tespitleri yapmak mümkündür:

1-Prestijli okullar prestijlerini paraya çevirebilmek için görece olanakları zayıf olan hastanelerle affiliye olabilmektedir. (örnek Columbia ~ Harlem Hospital, Harvard ~ SouthShore VA system, Cleveland Clinic ~ Euclid Hospital, Yale - Bridgeport Hospital, Johns Hopkins ~ Suburban Hospital gibi)

2-Başvuran aday, program isminden çok (Harvard SouthShore Psychiatry Residency Program, Columbia Harlem Child Psychiatry Program vb gibi) o programın hangi hastanelerde eğitim verdiğini araştırmaları gerekir. Örneğin, Harvard'ın affiliye olduğu 10'dan fazla hastane vardır, ve 4 adet psikiyatri programı vardır. Bunlar kalite ve prestij sırasıyla, MGH/McLean, Longwood (BWH, BIDMC), Cambridge, ve SouthShore (VA) dir. Bu 4 programın eğitim verdiği hastaneler birbirlerinden çok farklıdır, ve hiçbir noktada ortak bir yönleri dahi yoktur. FREIDA sitesine bakarsanız, hepsi Harvard ismi taşır. Ama size verilecek diploma nihayetinde hastaneden verilecek bir sertifikadır. (Şu kişi şu hastanede şu kadar yıl asistanlık yapmıştır gibi). Bu sertifikalarda bazen Harvard Logosu olur, bazen olmayabilir. Değişebilir.

Özetle, dikkat edilmesi gereken nokta altını çizerek söylemek gerekirse, program ismi değil, eğitim hastanesidir (training site). Eğitim hastaneleri kalitesi görüşmeler sırasında değerlendirilebilir.