Turkiyede uzmanlik uzerine Amerikada alt-yandal veya fellow

Her iki mesaja birden yanıt vereyim :

doktoritta wrote: Merhaba.Forumlara baktım da,anladigim kadariyla Amerikada uzmanlık sonrasi egitim, ACGME akredite olmayan/standardize olmayan "fellowship" programlari ve ACGME akredite olup BOARD sertifikasi almaya olanak sagliyan fellowship programlarını icermektedir.arastirinca Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon (FTR) icin Board olduguna rastlamadim.yani dogru anladıysam, ECFMG'i alıp non akredite bi programda fellow yapıp Turkiyeye geri donmek gererkir.Sonrasinda orda kalıp calısma imkani yok mu?

Hayır.

Konunun iki boyutu var :
1-Eyalet lisansı kavramı
2-Board Sertifikası kavramı

1-Eyalet lisansı sizin ABD'de süpervizyonsuz olarak çalışma imkanınızdır. Bunu alabilmek için ABD sınırları içinde bir GME (ihtisas programına girmiş olmak, ya da tamamlamış olmak gerekir. Bu sistem USMLE step 3 bariyeri ile kontrol edilmektedir. STep 3 sınavı o nedenle eyaletlerini büyük bir kısmında ihtisas öncesi alınmış olsa da ihtisas programında en az 1 yıl geçirilmediği sürece eyalet lisansı için kullanılamaz, 10'a yakın eyalet bu sınavı ihtisas öncesi almaya izin verir ama buna rağmen ihtisasa bağladığınızı belgelemeden lisans başvurunuzu onaylamaz. Uzun lafın kısası, Eyalet lisansı olmadan ABD'de bağımsız çalışamazsınız, Lisans almak için de akredite bir GME (graduate medical education) programına başlamış olmanız gerekir.

2-Board Sertifikası ABD'de bir uzmanın çalışması için gerekli bir şart değildir. Kişi board sertifikası olmadan uzman olarak çalışabilir. Board sertifikası bir "lükstür", eksta bir kalifikasyondur. Teamül odur ki, her uzman kişi uzmanlık programından mezun olduktan sonraki bir kaç yıl içinde alır. Ama ABD'de çalışabilmek için gerekli olan bariyer board sertifikası değil, "board eligible" kavramıdır. Board-eligible olan kişi akredite bir GME programı mezunu kişiye verilen isimdir, board sınavına girebilir anlamına gelir, gerçek geçer-akçe budur, bu da yukarıda anlattığım üzere ancak akredite bir GME programıı bitiren ve herhangi bir eyaletten lisans alabilmiş kişidir.


Bu kavramların bu detayları büyük çoğunluk tarafından bilinmemekle birlikte, bilinmesi de gerkememekle birlikte, USMER'e yolu düşen herkesin bilmesi gereken gerçek şudur :

ABD'de kalıcı olabilmenin -Gazi Yaşargil gibi çok özel istisnalar dışında- tek yolu ABD'de Akredite bir ihtisas yapmaktan geçer. Bunun yolu da ABD'de herhangi bir eyaletten "full medical license" almaktan geçer. ABD'de eyalet lisansı almayan kişiler H1 gibi vizelerine de "eligible" olamazlar, Greencard ları ya da vatandaşlıkları olsa dahi ABD'de tıp pratiği yapabilmeleri mümkün değildir.

dupuytren wrote: ben de soyle bir soru sorayim o halde. akredite olan bir fellowshiplik programini bitirmek demek board eligible olmak demek ve de uzmanlik egitimi ( residency ) amerikada alinmamis bile olsa fellowship lik egitimi alindigi icin amerika da kalabilmek mi demektir?

GME sistemine ortadan girmek mümkün değildir. YAni bir kişi PGY-6 seviyesindeki bir fellowship programına başvuruyorsa, kural olarak PGY-1, 2, 3, 4, 5, 6 yıllarını ABD'de yapmış olmalıdır. Ortadan akredite programlara kabul edilmek istisnalar dışında mümkün değildir. Bazen özel istisnaları olsa da, o kişiler eyalet lisansına "eligible" değildir, özel kurallar işletilerek bazen eyalet tıp konseyine özel istekler yapılabilerek nadiren de olsa ortadan girenlere eyalet lisansı imkanı verilmektedir. Radyoloji gibi bazı alanlarda yan yollar mevcut olabilmektedir. Ama genl bir kaide olarak, bir kişi ABD'de dahiliye yapmadan nefrolojiye başvuramaz, psikiyatri yapmadan bağımlılık psikiyatrisine başvuramaz. pediyatri yapmadan çocuk kardiyolojisine başvuramaz. Bu başvurular zaten kabul edilmeyecektir. Çünkü bu fellowshiplerin başvuru şartları arasında "previous GME required" diye bir şart vardır, her alan için kaç yıl olduğu FREIDA sitesinde belirtilmiştir. Örneğin bağımlılık psikiyatrisi programına başvurmak için en az 4 yıl psikiyatri GME yılı gerekir. Yani PGY-4 seviyesine gelmeyen bir kişi zaten PGY-5 akredite seviyesine başvuramaz. Burada kafa karıştıran nokta, non-akredite ECFMG programlarıdır. Bu programlar hen,z ana branş, ya da yandal branş olmamış alanlardır. Buralara kişiler j-1 vizesi ile ECFMG sponsorluğunda alınırlar , ECFMG sertifikasın şart koşarlar, 1 yıl süpervizyon altında eğitim almanızı sağlarlar ancak bu alanların board sertifikası yoktur, çünkü henüz akademik olarak net bir şekilde ayrlmış alanlar değildir,board elibigle olmanız mümkün değildir, kaldı ki board-eligible olsanız dahi "previous GME" yapmamış olduğunuz için step 3 başvurunuzda yine engel çıkacaktır, ve eyalet lisansınız için size bir ayrcılalık yapılması gerekecektir. Bu tip ayrıcalıklar bazen özel kişilere yapıllabilmektedir, imkansız değildir, ama bu yollardan medet ummarak uzun vadeli planlar yapılmasını ben önermem.

Çok defa başvuru sürecini yaşamış, bu yolun değişik kısımlarından ve "felek çemberlerinden" geçmiş birisi olarak, tüm öğrencilere ve tüm meslektaşlarıma önereceğim bir tek yol vardır. ABD'de kalıcı olmak, nimetlerinden hakkıyla yararlanmak, emeklerine gerçekten değecek bir karşılık almak istiyorlarsa, ABD yoluna en başından GME-1 seviyesinden girmelerini, ihtisaslarını en baştan ABD'de yapacak şekilde planlar yapmalarını şiddetle öneriyorum. Türkiye'de ihtisas yapmış olan meslektaşlarımın da eğer illa ki ABD'de bir gelecek düşünüyorlarsa mutlaka ABD'de sıfırdan "residency" yoluna girmelerini şiddetle öneriyorum. Diğer bütün yollar kanlıdır, sürprizlerle doludur, hep ikinci sınıf muameleye razı olmak zorunda kalmaktır.

Umarım konunun her boyutunu ele alabildim.

Dr Ulaş Çamsarı