Amerika'da asistanliga alim surecinin degerlendirilmesi (kabul ve red) - Kavramsal bir yorum

Asistan secimine genel bir bakis, basvuru kriterlerinin yorumlanmasi ve gercek anlamlari


Once bir senaryo uzerinden dusunelim :

Diyelim ki benim bir is yerim var ben birini ise almak istiyorum. 5 kisilik yer var, 10 kisi basvurdu. "Isime gelen" 5 kisiyi alir geriye kalanlari "neden almadigima" gerekceler icat ederim. Mezuniyet yilin eski derim, kasinin altina gozun var derim, step 1 den neden ilk seferde gecemedin derim, neden skorlarin 90 'nin altinda derim, neden referans mektuplarin amerika disindan gelmis derim, neden hintlisin, neden misirlisin bile diyebilirim, amerika tecruben niye az derim, var ise neden "hands-on" degil derim. Derim oglu derim. Nasl boyle simarik olabilirim? Cunku 5 kisilik yere 10 kisi basvurmustur, secen benim, ve keyfime gore secerim, kapiyi kime acacagimin kriterini ben belirlerim. Sonra da belirledigim kritere teknik kiliflar bulurum, ayni yukarida orneklendirdigim gibi.

Simdi devam edelim...

Teknik kiliflar ile reddedilen basvuru reddedilen adaylara bildirildikten sonra soyle bir surec baslar. Reddedilen aday neden reddedildigini "rasyonelize (=akla uydurma)" etmesi lazimdir. Haksizlik ve adalet duygulari toplumda con onemli oldugu icin, kurumlarn itibari icin de cok onemli oldugu icin, yapacagin kararlari karsi taraf icin kabul edilebilir halde sunmam gerekir.

Peki gercek isleyis, gercek kriterler ve psikolojik surec nasil isler? Sectigim 5 kisiyi nasil secerim 10 kisi arasindan?

Tamamen keyfime gore. Bu benim ne kadar caresiz olduguma ve karsi tarafin ne kadar caresiz olduguna gore her an degisen dinamik bir surectir.

-skorlar, mektuplar, milliyet, guvenilirlik, karsi tarafta yaratilan sempati, obsesif kompulsif ozellikleriniz (is disiplini acisindan en cok aranan kisilik ozellikleri) gibi cok fazla detay dinamik bir sekilde karsi tarafin degerlendirmesine tabii tutulur. Bu is,basvuru anindan, gorusmeye cagrilma da dahil cok uzun bir sureyi kapsar.

Sonucta bir karar verilir ve bu karar size soylenen gerekcelerle alinmaz. Psikososyal bir suru yazili olmayan kurallarin tecellisidir ve bunun sonrasinda verilen kararin akla uydurulmasi surecini sizin tarafinizda baslatacak olan gerekceler ortaya dokulur . En sik red gerekceleri mektupla bildirilir

--" Bu seneki basvurularimizin yogunlugu nedeniyle, basvuranlarin yuksek akademik ozellikleri nedeniyle secmekte cok zorlandik, ne yazik ki sinirlis ayida adayla gorucebiliyoruz, sizin gibi harika bir insanla gorusme firsatimiz olamayacak, hayatinizda basarilar dileriz, bir baska basvuruda gorusmek uzere"

Kabul edilirse soyle yazilir:

--"tebrik ederiz ! Ne kadar da muhtesemsiniz, sizi su kadar aday icinden sectik, ve daha fazla tanimaya deger bulduk, cunku sizin basvurunuz sizin da anlayacaginiz uzere bu daveti hakediyor"

gibi her iki durumu da rasyonel gerekceleri baglayan ilk asamalarda mektupla bildirilir.

Simdi tum bunlardan ne anlamaliyim?

Birinin 2 sene once mezun olmus olmasi ile 5 sene once mezun olmasi arasinda ne fark olabilir Allah askina? Ise alacagim adamin , hergun karsilacagim nitelikleri arasinda ne zaman mezun olduguna neden bakayim, elimde adamin akademik alt yapisini degerlendirecek onca sinirsiz kaynak varken? Adami karsima alip psikiyatri kliniginde her gun taze oldugunu dusundugum histologi bilgisini mi sinayacagim? Ya da en son dunyanin diger ucunda bir tip fakultesinde ne zaman dahiliye staji yaptigi benim su anda adami kullanacak oldugum kadro ile ne kadar ilgilidir? Bunlar kulliyen palavra kriterlerdir olayi derinlemesine dusundugunuzde.

Peki bu kriterler neden var?

Bunlar sizi is yerine alacak insanin kullandigi manipulasyon araçlarıdır ve hemen hicbir zaman karar surecinin arkasındaki gerçek dinamo değildir ve (ornegin mezuniyet arasindan 15 sene gecmis oldugu gibi cok uc durumlar haric!) kararin bildirilmesi surecinde kullanilirlar. Kararin bildirilme surecinde kullanilmasi icin tabii ki basvuru kriterleri arasina yazilmasi sarttir. Sizi almaya karar vermemesi halinde size neleri gerekce gosterebilecegini onceden yazmak zorundadir.


Peki basvururken bu kriterleri gordugumde ne yapmaliyim?

Hic aldirmamaliyim ve basvurmaliyim. Sizin alinma surecinizde "gercekten" belirleyici birsey degildir. Belirleyici olmasinin da hicbir mantigi yoktur zaten. Ben simdiye dek bu ve bunun gibi kurallarin defelarca delindigini gozlerimle gordum, ve duydum.

Bu gerekcelerden birine dayanarak reddedilirsem ya da reddedilmissem ne yapmaliyim?

Sunu bilmelisiniz ki siz gercekten o sebepten reddedilmediniz. Amerika'da asisanlik alim sureci cok buyuk oranda insani iliskilerle yuruyen bir seydir. -dunyanın her yerınde olduğu gibi - Insani iliskiler, guven, guvenilir bir insan olmak, sizin arkanizda duracak insanlarin bulunmasi, ve bu insanlarin onemi ve taninmisligi , tek basina %70-80 etkili olan ve diger tum kriterlerden (skorlar, diploma notu, diploma tarihi, transkript vs) 5 kat 6 kat daha onemlidir benim dusunceme gore. Basarisiz olduysaniz eger, iyi iliskiler kuramadiginiz icin basarisiz oldunuz, diploma notunuz eski oldugu icin degil, ya da steplerden 90 altinda aldiginiz icin degil. Iyi iliskiler kurabilmek, dogru durust bir insan olabilmek, kolay calisilabilir uyumlu bir kisilige sahipken herhangi bir kisilik bozuklugu ozellikleri tasimamak, (obsesif kompulsif ozellikler haric !o ne hikmetse aranan birseydir) butun bunlari 3. kisilere de tasdik ettirip (referans mektuplari)yapacaginiz bir is basvurusu sizin kaderinizi belirleyen gercek etmenlerdir. Gerisi manipulasyonlar icin kullanilan gercek olmayan hikayelerdir ve size basarisizliginizin cok baska bir dilden bildirilmesidir.

ULAS CAMSARI